Violina od davnina

    Postoje i dan danas violine koje datiraju iz ranog XVI veka,a koje su prava remek dela i to takva da ih i dan danas koriste violinisti renomiranog glasa. Interesantno je, recimo, da je još uvek medju nama violina čuvenog Nikolo Paganinija, koju je ovaj umetnik zaveštao muzeju pod uslovom da se na njoj više nikada ne svira. Zapravo pre violine postojale su tri grupe sličnih instrumenata : viola da gamba (svirala se oslonjena na kolena ili između njih), lira da bračo (svirala se pretečom današnjeg gudala) i viola da bračo koja je bila preteča violine, a svirala se oslonjena na levo rame. Svoj konacni oblik, violina dobija u periodu izmedju 1520-1550 godine u severnoj Italiji. Ali tu nije kraj. Iako je dobila svoj konačni oblik violinari, neumorno nastavljaju da joj stalno prave manje izmene u dimenzijama ne bi li ostvarili što skladniji odnos u konstrukciji i postigli time kvalitetniji, životniji i jači ton. Imena najstarijih violinara ipak nisu poznata ali se predpostavlja da su to bili graditelji lauta.

    Prvi poznati stvaraoci bili su Djovani Djakomo Dala Korna (Giovan Giacomo Dalla Corna 1484 - 1580 ) i potom Zaneta di Mišela da Montekjaro (Zanetto de Michelis da Montechiaro 1488 - 1562 ) i Andrea Amati ( po jednima rođen između 1500 i 1505 - 1570 dok postoje tvrdnje i da je rođen oko 1520 i živeo do 1611). Nekoliko Amatijevih violina postoje i danas , npr. dva gudacka instrumenta u Oksfordskom muzeju - Ashmolean. Poznato je da je Karl IX , kralj Francuske 1560 . godine tražio od Amatija da mu napravi 38 gudačkih instrumenata, i to 24 violine, 6 viole, 8 violončela. Utemeljivači čuvene Kremonske škole bili su Antonio Amati (1555-1640?), Đirolamo Amati (Girolamo Amati 1556-1630) i Đirolamov sin, Nikola Amati (Nicola Amati 1596-1684). Učenici Nikola Amatija su bili Đirolamo Amati II (Girolamo Amati II 1649-1740), Andrea Guarneri (1626-1698), G.B. Rođeri (G.B. Rogeri 1666-1696), Frančesko Ruđeri (Francesco Ruggieri 1645-1700), Paolo Grancino (1655-1692) a smatra se i da je Antonio Stradivari (1644-1737)bio jedan od njih.

Nadaleko čuvene po stvaranju dobrih violina su i porodice Antonija Stradivarija i Đakoma Guarnerija, takođe poreklom iz severne Italije, iz Kremone.

Stradivarijusa ima na stotine u svetu, ali smatra se da samo 50-tak poseduju koncertni kvalitet i to najčešće zbog nebrige. Za vreme svog života Stradivari je napravio preko 1000 instrumenata. Prepoznata su tri perioda Stradivarijusovog stvaralačkog života:
- pod uticajem Amatija,
- srednji i
-zlatni.
Najcenjeniji su instrumenti koje je Stradivari napravio tokom svog 'zlatnog perioda', od 1700. do 1720. godine. Violina Bets se nalazi u Kongresnoj biblioteci u Vašingtonu a na njoj se svira samo povodom americkih državnih praznika.
    Još jedno ime važno u istoriji stvaranja remek dela je Karlo Bergonci (1686-1747), Stradivarijusov najbolji učenik koji je nastavio da proslavlja Kremonsku školu praveći izvanredne instrumente.
    Đuzepe Gvarneri del Đezu nije bio toliko produktivan kao Stradivari, verovatno najviše zbog toga što je živeo gotovo upola kraće nego Stradivari (napravio je svega negde oko 200 violina dok je Stradivari napravio oko 1000), ali i dan danas se sa pravom moze reći da njihove najbolje violine vode mrtvu trku po kvalitetu. Sama konstrukcija violine im je različita ali postoji mišljenje da je Gvarneri ipak postigao više od Strada. Na strani graditeljstvo nalazi se grafički prikaz lika violine ovog violinara po originalnom modelu iz 1735. godine, klikom na njega dobićete prikaz u punoj veličini.
Jakob Štajner (Jacob Stainer 1621-1683, Absam, okolina Insbruka u Austriji) smatra se prvim značajnim graditeljem violina severno od Alpa, koji nažalost nije dalje preneo svoje znanje. Njegove violine se smatraju pravim malim remek delima koje su koristili mnogi violinisti tog i kasnijeg vremena (H.I. Biber, Jean-Sebastien Bach, F. Veracini, Locatelli, Leopold Mozart ).

    Današnji graditelji nastavljaju tradiciju pravljenja ovih rukotvorina i svaka violina koju naprave jeste uistinu jedno umetničko delo. Postoje naravno i fabričke violine i za njih bi se pre moglo reći da su katastrofične iz svakog ugla posmatrano i da predstavljaju korak unazad u evoluciji violine nego bilo šta drugo. Violina je neverovatno kompleksan instrument kako za sviranje a moglo bi se reći da je gotovo podjednako ili čak i teži za pravljenje. Za izradu jedne violine potrebno je vreme, izuzetno strpljenje, talenat, rad, razmišljanje, intuicija ali pre svega strast.

top